Gökmen Mert KURAL
Zorlu Grubu’nun amiral gemisi Vestel’in uzun kapalı olan olan Rusya’daki tesisin tekrar açılacağı geçen yıl gündemdeydi. Rusya’da üretime başlayan ilk Türk sanayi şirketlerinden olan, 2003 yılında açtığı fabrikayı 2016’da kapatan Vestel’in yeniden Rusya’da üretime başlayabileceği geçen 2022 yılında gündeme gelmişti.
Ancak Rusya’ya uygulanan ambargonun da etkisiyle Vestel’in Moskova yakınlarındaki Aleksandrov’da bulunan tesisini İranlı ünlü bir gruba satacağı dile getirilmişti. Ancak dün Rusya’nın en büyük ekonomi yayını Kommersant Gazetesi, İranlı beyaz eşya üreticisi Entikhab Group’un, Vestel’in Vladimir’deki fabrikasını satın almak için yürüttüğü görüşmelerin başarısız olduğunu yazıyor.
Rus gazete detaylarda İranlı Entikhab Grubu ile Türk Vestel arasında görüşmelere katılan beyaz eşya üreticisi Jacky’s’in kurucusu ve Vestel’in eski yöneticisi Hüseyin İmanov’a göre taraflar 45 milyon dolar civarında bir fiyat üzerinde anlaşmışlardı. Ancak nedense bu satış gerçekleşmedi.
“YATIRIM DEĞİL, GÖRÜŞME BİLE YAPMAYIZ” DEMİŞTİ
Satışın gerçekleşmeme nedeninin fiyat olmadığı ortada. İkinci neden ise siyasi olması oldukça muhtemel. Zira Zorlu Grubu, enerji şirketiyle uzun süredir İran ile ilgileniyordu. Resmi açıklamalarda da bu konuya değinen şirketin eski CEO’su Ömer Yüngül, Zorlu Enerji’nin İran’da doğalgaz santrali yatırımı planladığını, İranlı yetkililerle görüşmelerin devam ettiğini dile getirmişti. 6 Eylül’deki bu açıklamada Yüngül, 2016 yılında İran’daki yatırımla ilgili somut planın yıl sonunda ortaya çıkacağını ifade etmiş, ortak arayışında olabileceğini de dile getirmişti. Zorlu Enerji Genel Müdürü Sinan Ak, İran’ın büyük bir pazar olduğunu ve şirketlerinin Türkiye’de olduğu gibi İran’da da hem güneş hem de rüzgar enerjisinde yatırım fırsatlarını izlediğini şu sözlerle ifade etmişti:
“Şu an İran’da 100 megavatlık güneş projesi konuşuyoruz. Aynı zamanda rüzgarda da 50 megavatlık bir kapasite için fırsat kolluyoruz…”
Ancak bu yatırımın önüne ise siyaset girmişti. Açıklamanın hemen üzerinden İran Enerji Bakan Yardımcısı Houshang Falahatian, Zorlu Grubu’nun İsrail ile bağlantısını öne sürdü ve İran’a yatırım yapamayacağını açıklamıştı. Falahatian, Zorlu’nun İran’a yapacağı 5.000 MW’lık santral planının mümkün olamayacağını, İsrail’de iş yapan Türk şirketinin Tel-Aviv yönetimi ile ‘geniş bağlantıları’ bulunduğunu söyledi. Falahatian, Zorlu’ya olan tepkisinde ise “Yatırım değil, görüşme bile yapmayacağız” demesi de işin ciddiyetini daha net ortaya koymuştu.
TOPLAM 1.015 MW’LIK 3 SANTRAL
Bilindiği üzere Zorlu Enerji Grubu’nun İsrail’deki üç santrali var. Biri Zorlu Enerji Grubu’nun yüzde 42.15 oranında ortak olduğu, 120 MW elektrik ve 70 ton/saat buhar üretim kapasitesine sahip Ramat Negev Kojenerasyon Santrali… Diğeri Ashdod Kojenerasyon. Grubun yüzde 42.15’ine sahip olduğu Ezotech Electric Limited Şirketi tarafından inşa edilen Ashdod Doğalgaz Kojenerasyon Santrali, 55 megavatlık kurulu güce sahip. Bir de İsrailli ortakları ile birlikte devreye aldıkları Dorad Doğalgaz Çevrim Santrali var. Toplam 1015 MW kapasite… Bu da ortalama 1 milyar dolar gibi bir rakam oluyor.
BİR DÖNEM BİN 200 KİŞİ ÇALIŞIYORDU
Vestel Rusya’da 2002 yılında tescil edildi ve Türk Vestel Elektronik Sanayi ve Ticaret’e ait. 2021’de şirket 1,4 milyar ruble ciro ve 82 milyon ruble net zarar rapor etti. Vestel’in 2016’da üretimi durdurduğu ancak henüz satılmadığı anlaşılan tesisi, 44 bin metrekare alana sahip tek katlı iki üretim binasından oluşuyor. 2013 yılında tesiste yıllık olarak LCD TV’lerin üretim kapasitesi 1 milyon adet, çamaşır makinesi 350 bin, buzdolabı -500 bin adet olarak açıklanmıştı. Üretime son verilmeden önce toplamda bin 200 kişi istihdam ediliyordu. Hatta Moskova’daki toplu ulaşım araçlarında Vestel ilanları verilmişti.
patronlardunyasi.com
